donderdagavond 12 oktober
Je wilt je boek nog zo graag afmaken, zei je. Ik vroeg je, of ik mocht proberen het af te maken als het jou niet meer gegeven is. "Ik ga het je niet verbieden, Alma", zei je met een lachje. Je twijfelt, en terecht.donderdag 12 oktober
Je hebt eindelijk goed geslapen. Ik ben opgelucht. Wist niet dat je van ongerustheid zo moe kunt worden. Regel tussen bedrijven door (die jou ontgaan) van alles, zodat je toch weer naar huis toe kunt. We drijven uit elkaar. Maar tegelijkertijd heel dicht naar elkaar toe.woensdagnacht 11 oktober
Ik moet het opschrijven, het gaat over seks. Eigenlijk vind ik dat ik daar niet meer over mag denken of schrijven. Dat was een ander leven, lijkt het. Dat gaat over twee andere mensen dan wij.woensdag 11 oktober
Huub is afwezig en gedeprimeerd. Ik was hem zelf in de kleine ziekenhuisbadkamer. Het T-shirt en het nieuwe infuus en de nieuwe maagsonde met de zak vormen een puzzel waar ik niet goed in ben. Ik knip zijn T-shirt van hem af, want ik weet even geen andere manier. Een handige zuster komt helpen. Simpel eigenlijk. Ik zag gewoon niet, dat die zakken natuurlijk net zo van die standaard af kunnen, als ze er ook aangehangen zijn. Kon het verknipte T-shirt toch niet weggooien, stom eigenlijk. Zijn lijf in van die knullige shirts heeft me altijd ontroerd, weet ik nu.dinsdagnacht 10 oktober
Maar ik heb de dood vandaag voor het eerst echt in Huub's gezicht gezien. Hij is dichtbij. En Huub zelf keek vanochtend in de spiegel op de badkamer en zag het ook, zei hij. Ik ga mijn man verliezen. Anderen huilen even voor mij, ik moet erbij blijven. Dit gaat zo verwoestend hard.dinsdag 10 oktober
Dan verschijnt de plaatsvervangend huisarts. Eindelijk. Afstandelijk, niet echt geïnteresseerde ogen, vind ik. Geeft wollige antwoorden op mijn vragen.dinsdag 10 oktober
"Och Alma, laat me toch sterven alsjeblieft" - dinsdag 12:40 uur. Zijn we al in uren? Ik dacht gisteren nog in dagen. Eergisteren dacht ik nog in weken. Mijn gevoel zegt dat het grote sterven al begonnen is. Ik had mijn lief beter gegund. Mijzelf ook. Ik voel zijn hand op mijn hoofd liggen en daar blijft hij de rest van mijn leven. Zonder dat red ik het niet. Waarom zo'n haast, Huub? Altijd zo'n haast? Nu wordt er voor je gehaast.dinsdag 10 oktober
Dit is wanhopig. Huub is zo verschrikkelijk ziek. Het afval wil er steeds langs de bovenkant uit, hij kotst zichzelf binnenstebuiten. Nieuwe slaaptabletten, zetpil tegen misselijkheid: de plaatsvervangend huisarts knutselt naar mijn gevoel maar wat. Niets doet, wat het moet doen. Dit mag zo echt niet.maandag 9 oktober
Als Huub mijn kind was, zou ik nu heel anders handelen. Zou ik actie, nu, ondernemen. Zou ik zèlf kiezen voor een kwalitatief zo goed mogelijk leven, zolang het kan, en de voorwaarden daarvoor afdwingen.zondagavond 8 oktober
Vandaag was dus zoet, rustig, stil. Echt zondag. Huub sliep, typte een endje aan zijn aantekeningen, was helderder dan gisteren. Ik voelde me dichtbij hem.zondag 8 oktober
Hoelang mag hij nog? Hoelang mag ik hem voelen, kussen, vertellen? Hij slaapt weer, zei zelf dat hij "een grens overging" toen hij me vroeg een kussen van boven te halen, zodat hij op de bank kon liggen. Het is waar, het is een grens. Werken, gewoon naar buiten gaan, autorijden, het lijkt al bijna onmogelijk geworden. Het IS onmogelijk geworden, nu al.HUUB, 7 OKTOBER:
Het ergst ervoer ik de volledige depersonificatie. De lange wachttijden. In het ziekenhuis is een aantal 'waterdragers' beschikbaar om patiënten in hun bed van en naar onderzoeksruimten te rijden. Ik heb die ritten ronduit vernederend gevonden. Telkens ontspon zich van hoofd- tot voeteneinde een vrolijk gesprek waarmee ik totaal niets van doen had: een feestje de vorige avond of een receptie na werktijd. Als men al wist dat er iemand in het bed lag, dan was dat een volslagen anonymus. Voor zover ze een naam hadden gelezen op het instructiebriefje, was die snel vergeten. Ter plaatse aangekomen werd ik voor de deur geparkeerd en verwijderde het duo zich gehaast. Na gedane zaken duurde het vaak lange tijd voor de 'transporteurs' zich weer meldden. Op de laatste opnamedag was ik op die wijze twee uur onderweg voor een echografie van nog geen kwartier.HUUB, 7 OKTOBER:
De laatste etappe.zaterdagavond 7 oktober
Verdomme, ik weet zoveel niet. En kan over bijna niets met hem overleggen, want hij verzuipt weer in zijn eigen angst en pijn. Ik wilde zo graag meer rust, zijn eigen tempo, ruimte daarvoor.zaterdag 7 oktober
Pijn. Ik ben daar bang voor. Hij ook. Het drijft ons ook uit elkaar. Het is te gecompliceerd.zaterdag 7 oktober
Thuis. Donker. Huub slaapt diep en ik voel me daar rustig bij. Lig naar zijn adem te luisteren en huil. Het is hetzelfde als met alle andere emoties: steeds mag ik van 'iets' in mezelf maar een klein stukje zien. Want het grote geheel zien is te groot en is verpletterend.HUUB, VRIJDAG 6 OKTOBER, ziekenhuis:
Ook deze ochtend beperkt het verpleegkundig protocol zich tot strikt technische handelingen. Afwezig maakt de jonge verpleegster het bed op. De enige vrije opmerking betreft het regenweer. Durven ze niet? Of ligt het aan mijn onuitgeslapen tronie? Nog een paar uur en dan onderga ik het meest afschrikwekkende dat ik ooit meemaakte: de ruggenprik. Geef het toe: ik schijt peultjes. Ik ben geen held op dit gebied. Injecties vormen wel de limit van wat ik met onbezwaard gemoed tegemoet zie. Dapper zijn, Huub. Het zal eindigen. En dan naar huis; begint een leven in onzekerheid. Het balanceren tussen willen en kunnen. Lezen, puzzelen, tikken, mensen spreken. Ga ik de goede dosering vinden? Houdt zich de pijnbestrijder?HUUB, DONDERDAG 5 OKTOBER, ziekenhuis:
Redelijke nacht, ondanks vele tussenstops.donderdagavond 5 oktober
Vandaag bleek ook, dat er ergens in de afspraken die de internist had gemaakt, iets fout was gegaan. De anesthesist die volgens ons vandaag zou komen, stond niet in het programma van het afdelingshoofd. Maar Huub is hier alleen nog maar voor een ruggenmergprik tegen de pijn en hij zou die krijgen en daarna naar huis mogen. Hij wordt hier verder niet behandeld of zo, hij ligt doelloos te wachten op een kleine ingreep en wil hier niet meer zijn.donderdagavond 5 oktober
Wanneer mag ik jou vasthouden en mag jij gewoon eens huilen? Zoals jij mij gisteren vasthield en ik mocht huilen? Wanneer mag jij eigenlijk huilen van jezelf? Mag jij eigenlijk huilen van jezelf?donderdagavond 5 oktober
Wat me trouwens het meeste bijblijft van vandaag, is mijn eigen woede, protest, tegen de gang van zaken in het ziekenhuis. Want ik voel nu gewoon zelf wat hij als patiënt moet voelen.donderdagavond 5 oktober
Gisteren, in gesprek met een goede vriendin, viste zij er bij mij onverwacht uit, dat ik me wel heel erg bewust ben van mijn eigen gevoel voor Huub - en daar mijn hele energie, boosheid, verdriet en intenties vandaan haal. Maar ze liet me ook keihard zien dat ik van Huub eigenlijk niets meer terugverwacht, diep in mijn hart. "Je voelt je denk ik eigenlijk finaal door hem afgeschreven", zei ze. "Je bleef alleen maar met hem getrouwd, omdat jij eigenwijs was, trouw wilde zijn, daar zelf voor koos. 'Hij is ziek', zei je steeds. 'Ik kan hem daar niet bij helpen, maar ik laat hem niet in de steek.' Maar je bent intussen al heel lang niet zeker meer van Huub en of hij jou ook nog steeds wil en waarom hij jou eigenlijk koos. Want hij wees je zo vaak af, probeerde je zelfs weg te jagen. En dus reken jij allang nergens meer op, verwacht je niets meer. Zeker niet onder deze kutomstandigheden, nu alles om hem draait." Ik voelde goed, dat ze een punt had.donderdag 5 oktober
Verder maar weer. De kring van mensen die het weten wordt groter, omdat ik het ze moet vertellen.HUUB, 4 OKTOBER, ziekenhuis:
Dood in het vooruitzicht. Ik weet nog niet wat ik daarvan vind. Een oerwoud van gedachten, waaronder ook enige opgewekte, merkwaardigerwijs. Ik ben moe, wil een eind aan alle sores.woensdagnacht 4 oktober
Jij alleen in het ziekenhuis, ik alleen hier.woensdag 4 oktober
Zoveel pijn mag echt niet. Huub staat dubbelgeklapt in de badkamer. Ik stel voor alvast naar het ziekenhuis te gaan. Dit kan echt niet meer. Hij weigert. Dus bel ik de plaatsvervangend huisarts weer en dan blijkt het ineens wel te kunnen, pijnbestrijding thuis. Waarom kon dat dan gisteren en eergisteren, toen ik hem ook al belde, niet? Waarom heb ik daar niet eerder en harder op aangedrongen? Ik moet veel leren en veel veeleisender zijn. Advies van de eigen huisarts beter volgen, Alma. 'Duidelijk zijn over wat je verwacht en vasthoudend zijn op een beleefde manier.'dinsdag 3 oktober
Huub is gisteren en vandaag gewoon gaan werken, ik geef hem gelijk.zondagnacht 1 oktober
Ik heb je aanzetten voor je boek gelezen, vanavond toen je sliep. Fijn dat ik ze mocht lezen. Het is goed. Het heeft de goede toon, is een goede mix tussen groot en klein verhaal. Het maakt me nieuwsgierig naar de rest. Ik verlang voor jou, dat het je nog gegeven wordt dat je het af mag maken. Voor je eigen kleine verhaal, voor het belang van het grote verhaal waar jouw kleine verhaal deel van uitmaakt. Voor jou als mens en als schrijver. Want dat ben je en wat je te vertellen hebt, snijdt hout. Voor anderen en voor jezelf. Echt.zondag 1 oktober
Omdat jij zo aandringt, schrijf ik die sollicitatiebrieven. Dank je voor het aandringen. Je leest ze, hebt goed commentaar. Je geeft me een gevoel van toekomst. Maar die wil ik alleen met jou, niet alleen.zaterdag 30 september
Vreemde dag. Vandaag zou ons feest zijn. Ik heb de afgelopen dagen alleen maar mensen afgebeld. De twee werelden drijven ver uiteen, vooral door jouw pijn die nu al steeds erger wordt. Tegelijk is het allemaal zo echt en warm en dat maakt het verlangen om het vast te mogen houden groter.